Spiral Dynamics Integral: Waardesystemen
Spiral Dynamics Integral geeft inzicht in de verschillende waardesystemen (ook wel waarden, drijfveren en/of kleuren genoemd) van mensen. Waardesystemen weerspiegelen de voorkeuren in de verschillende wereldbeelden, overtuigingen en intrinsieke drijfveren van mens en organisatie. Ze verschillen per persoon en worden bepaald door iemands neurologische ‘bedrading’ (aanleg/opvoeding) en de perceptie van de levensomstandigheden. Intrinsieke drijfveren zijn sterk bepalend voor onze perceptie, ons denken, voelen, handelen en vermijden. Waardesystemen geven aan hoe mensen denken en waarom we doen wat we doen.
Waardesystemen dienen niet verward te worden met gedrag. Wat gedrag is als zichtbare factor aan de buitenkant van de mens, zijn waardesystemen als onzichtbare drijvende factor achter dat gedrag. De waarden die we als mensen belangrijk (waardevol) achten zijn in dit kader grotendeels bepalend voor ons gedrag. De set van waarden die we als mensen hanteren (voor waar aannemen) laten zich in samenhang zien als systeem, als paradigma. Een paradigma is een samenhangend stelsel van waarden die een denkkader vormen van waaruit de ‘realiteit’ geanalyseerd en benaderd wordt.
Vanuit het oorspronkelijke werk van Clare Graves, Don Beck en Christopher Cowan zijn er 8 unieke waardesystemen gedefinieerd, allen getypeerd door een kleur. De 8 waardesystemen zijn hieronder grafisch afgebeeld. Wilt u meer weten over de afzonderlijke waardesystemen, klik dan op de kleur van het waardesysteem in het hoofdmenu. Onder de afbeelding treft u nog enkele kenmerken aan van waardesystemen in het algemeen.
Algemene Kenmerken Waardesystemen
- Waardesystemenworden ook wel wMemes, Bewustzijnsstadia, Bestaansniveau’s, Referentiekaders, Fasen van Bewustzijnsontwikkeling, Wereldbeschouwingen genoemd.
- Waardesystemen zijn de dieperliggende drijfveren, bestaansniveaus, wereldbeelden, leefregels en gedragscodes en waarden van mensen en culturen.
- Waardesystemen kunnen worden gezien als een beeld van de wereld, waaruit een persoon een aantal principes afleidt over wat goed, slecht, belangrijk of onbelangrijk is.
- Waardesystemen vertegenwoordigen een bepaalde manier van denken (een waarheid) ten opzichte van normen en waarden, filosofie, familie, religie, mode, muziek, literatuur, politiek, sport, levensstijl en taal.
- Waardesystemen zijn basissystemen van gedachten, motieven, en instructies die bepalen hoe wij beslissingen nemen en prioriteiten stellen in ons leven (het zijn de gedragscodes en leefregels van mensen en culturen);
- Waardesystemen zijn het product van de interactie tussen de levensomstandigheden, iemands neurologische capaciteit en de context.
- Waardesystemen kunnen zich positief en negatief manifesteren.
- SDi betreft een typologie van waardesystemen in mensen, niet een typologie van mensen;
- Ieder mens heeft verschillende waardesystemen in zich. Je bent niet een kleur, je HEBT (meerdere) kleuren;
- Het dominante Waardesysteem bepaalt de kijk op de werkelijkheid. Het onderliggende Waardesysteem kleuren de persoonlijkheid;
- Waardesystemen zijn continu in beweging (dynamisch). In verschillende situaties, onder verschillende omstandigheden laten mensen verschillende gedragingen zien. Waardesystemen kunnen zich positief en negatief uiten;
- De eerder ontwikkelde Waardesystemen zijn het fundament van complexere (later ontwikkelde) Waardesystemen. Het overslaan van Waardesystemen kan, maar is niet succesvol op lange termijn (Transcend & Include);
- Het ene Waardesysteem is niet beter of meer waardevol dan het andere. Alle zijn een weerslag van de aanpassing aan de omstandigheden met de huidge vermogens van mensen.
- Er is een continue wisselwerking tussen de meer individueel-georiënteerde (Beige, Rood, Oranje, Geel) en meer collectief-georiënteerde (Paars-Blauw-Groen-Turkoois) wMemes;
Voor de beschrijvingen van de kleuren op de waardesystemen pagina’s hebben wij, naast elementen uit eigen werk, gebruik gemaakt van diverse bronnen in boek en artikelvorm, waaronder definities en delen van teksten afkomstig van Don Beck, Peter Merry, Paul Zuiker en Wilbert van Leijden.
